رازهای روز نُهم
تاریخ انتشار: ۹ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۰۱۹۳۳
نهم دیماه همه آرمانها و زیباییهای تاریخ انقلاب را یکجا در خود دارد و این رویداد را در تقویم ایران اسلامی میتوان پیشواز دهه فجر دانست.
به گزارش ایسنا، متن پیشرو گزارش تحلیلی «شهروند» از ابعاد حماسه نهم دی در بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی است که در ادامه میتوانید بخوانید:
نهم دی حماسهای بود که ٣٣ روز مانده به آغاز جشنهای دهه فجر رقم خورد تا انقلاب را یکبار دیگر و پیش از سالروزِ پیروزیاش بیمه کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ایشان ٢٠ روز پس از این حماسه فرمودند: «یکی از این قلههای فراموشنشدنی، همین نهم دی امسال (١٣٨٨) بود.» آنچه میخوانید حاصل چندین ساعت جستوجو، تحقیق و مطالعه خبرنگار «شهروند» در پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتاللهالعظمی سیدعلی خامنهای (مدظلهالعالی) است.
حماسه نسلِ سوم انقلاب
مقام معظم رهبری همواره تاکید ویژهای بر نقشآفرینی نسل جدید در عرصههای مختلف داشته و دارند. ایشان حماسه نهم دی را مربوط به نسل سوم انقلاب میدانند: «نهم دی را همین جوانها، همین نسل سوم انقلاب به راه انداختند؛ آن حادثه عظیم را بهوجود آوردند؛ آن سیلی محکم را بهصورت کسانی نواختند که سعیشان این بود که مسیر حرکت اسلامی را با ایجاد فتنه منحرف بکنند؛ این کار را چه کسی کرد؟ جوانها کردند، نسل سوم انقلاب کردند.» (بیانات در دیدار مردم قم؛ ١٧ دی ١٣٩٣)
نهم دی و اراده انسانها
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی همه روزهای سال را مشابه یکدیگر میدانند و از نگاه ایشان، آنچه به این روزها هویت و اصالت میبخشد، «انسان» و اراده و مجاهدت اوست: «روزهای سال، به طور طبیعی و بهخودیخود همه مثل همند؛ این انسانها هستند، این ارادهها و مجاهدتهاست که یک روزی را از میان روزهای دیگر برمیکشد و آن را مشخص میکند، متمایز میکند، متفاوت میکند و مثل یک پرچمی نگه میدارد تا راهنمای دیگران باشد. روز عاشورا -دهم محرم- فی نفسه با روزهای دیگر فرقی ندارد؛ این حسین بن علی (علیهالسلام) است که به این روز جان میدهد، معنا میدهد، او را تا عرش بالا میبرد؛ این مجاهدتهای یاران حسین بن علی (علیهالسلام) است که به این روز، این خطورت و اهمیت را میبخشد. روز نوزدهم دی هم همین جور است، روز نهم دیِ امسال هم از همین قبیل است. نهم دی با دهم دی فرقی ندارد؛ این مردمند که ناگهان با یک حرکت -که آن حرکت برخاسته از همان عواملی است که نوزدهم دیِ قم را تشکیل داد؛ یعنی برخاسته از بصیرت است، از دشمنشناسی است، از وقتشناسی است، از حضور در عرصه مجاهدانه است- روز نهم دی را هم متمایز میکنند.» (بیانات در دیدار مردم قم در سالگرد قیام نوزدهم دی؛ ١٩ دی ١٣٨٨)
مصداق پیروزی خون بر شمشیر
حضرت آیتالله خامنهای (مدظلهالعالی) حماسه نهم دی را مشابه با روزهای نخستین انقلاب توصیف میکنند و نقش عاشورای حسینی را در آن پررنگ میدانند: «نهم دی ۸۸، حادثه کوچکی نیست بلکه آن حرکت عظیم و ماندگار مردمی، شبیه حرکت بزرگ ملت در روزهای اول انقلاب است و باید تلاش شود در سالگرد این حماسه، حرف اصلی ملت ایران، یعنی حرکت در سایه دین و تحقق وعدههای الهی تبیین شود. همانگونه که در ابتدای انقلاب، محرم به کمک این مردم آمد و امام خمینی(ره) فرمود خون بر شمشیر پیروز است، در قضایای ۹ دی هم، عاشورا به کمک ملت آمد و حماسه بزرگ و ماندگاری را خلق کرد.» (دیدار اعضای ستاد بزرگداشت حماسه ٩ دی با رهبر انقلاب؛ ٢١ دی ١٣٩٠)
البته ایشان در همان دیدار تاکید دارند که حماسه نهم دی نباید رویکردهای شعاری به خود بگیرد: «...اولا در بزرگداشت نهم دی جنبههای شعاری غلبه پیدا نکند و ثانیا به عمق شعارها که حرف اصلی ملت ایران بود، توجه شود.»
حماسه برخاسته از اعتماد
رهبر معظم انقلاب به برخی اظهارات مصلحتجویانه اشاره میفرمایند که در این اظهارات گفته میشود «آقا اعتمادِ از دست رفته مردم را برگردانید!» ایشان به صراحت اعلام میکنند که حماسه نهم دی مظهر اعتماد مردم به نظام است: «حادثه نهم دی یک حادثه عجیبی است؛ به خاطر دلبستگی مردم به نظام بود. اینها نشاندهنده اعتماد مردم است. متاسفانه میشنویم همین طور در اظهارات مصلحتجویانه، مکرر میگویند: آقا اعتمادِ از دست رفته مردم را برگردانید! کدام اعتمادِ از دست رفته؟! مردم به نظام اعتماد دارند، نظام را دوست دارند، از نظام دفاع میکنند.» (بیانات در دیدار مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران؛ ١٦ مرداد ١٣٩٠)
آزمونِ دیماه
مقام معظم رهبری دو روز پس از حماسه نهم دی در سال ١٣٨٨، این رویداد تاریخی را یکی دیگر از آزمونهای بزرگ ملت ایران عنوان میفرمایند: «اما مسئله نهم دی، [یعنی] دو روز قبل... پاسداشت آزمونهای بزرگ یک ملت، یک مسئله اساسی است. آزمونهایی سر راهِ کشورها و ملتها قرار میگیرد که در آن آزمونها گاهی خوب میدرخشند؛ مخصوص ملت ما هم نیست، منتها برای ملتِ ما در دوران انقلاب و بعد از پیروزی انقلاب تا امروز از این آزمونها زیاد بوده است و از این درخششها هم زیاد بوده است و ملت درخشیده که یکیاش روز نهم دی سال ۸۸ بود. یعنی حضور ملت در عرصه فضای عمومی و در کف خیابانها توانست یک توطئه ریشهدار و مهم را از بین ببرد.» (بیانات در دیدار جمعی از پرستاران سراسر کشور؛ ١١ دی ١٣٩٨)
پاسخ خطای دشمن
حضرت آیتالله خامنهای (مدظلهالعالی) در بیانات خود اشاره میفرمایند که در روز نهم دی، یکبار دیگر اشتباه محاسباتی دشمن درباره شرایط ایران اسلامی مشخص شد: «این را قاطعا عرض میکنم که دشمن با همه برنامهریزیهایش، مردم ما را نشناخته، ملت ایران را نشناخته؛ اشتباه میکنند. دیدید در سال ۸۸ خطا کردند و آن فتنه را راه انداختند و کار را به جاهایی رساندند که به خیال خودشان جاهای بسیار باریک و حساس و دقیقی بود، [اما] ناگهان حرکت عمومی نهم دی همه را مبهوت کرد. این حرکت نهم دیِ سال ۸۸ از جنس همان حرکت نوزدهم دی شماها در سال ۵۶ است.» (بیانات در دیدار مردم قم؛ ١٩ دی ١٣٩٥)
حرکتِ تداوم و استمرار انقلاب
رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی از حماسه نهم دیماه با عنوان یک «حرکت» یاد میکنند؛ حرکتی که استمرار انقلاب اسلامی است: «نهم دی -که البته در تبریز هشتم دی، یک روز زودتر از همه وارد میدان شدند- کسانی میآیند وارد میدان میشوند. همه این حرکتها، حرکتهای استمرار انقلابند؛ همه اینها اجزای یک حرکت عمومی هستند که ما اسم آن حرکت را میگذاریم «حرکت تداوم انقلاب و استمرار انقلاب» که همه با نگاه به هدفهای بزرگ انقلاب و هدفهای بلند انقلاب انجام میگیرد... .» (بیانات در ارتباط تصویری با مردم آذربایجانشرقی؛ ٢٨ بهمن ١٤٠٠)
فهمِ نیاز در حماسه نهم دی
حرکت ماندگار و بزرگ نهم دیماه از نگاه مقام معظم رهبری، ناشی از فهم یک نیاز اجتماعی و چگونگی پاسخ درست به آن نیاز بوده است: «...نهم دی یکی از این فعالیتها بود؛ مردم، به صورت خودجوش، خودشان آمدند وارد میدان شدند، احساس نیاز کردند و این نیاز را برآورده کردند.» (بیانات در ارتباط تصویری با مردم آذربایجانشرقی؛ ٢٨ بهمن ١٤٠٠)
ایشان همچنین در ٢٩ دی ١٣٨٨ در دیدار با اعضای شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی به همین نکته اشاره داشتهاند: «...کار نهم دیماهِ امسال هم همین جور بود. شناختن موقعیت، فهمیدن نیاز، حضور در لحظه مناسب و مورد نیاز؛ این اساس کار است که مومن باید این را هم با خود همراه داشته باشد تا بتواند وجودش موثر بشود؛ آن کاری را که باید انجام بدهد، بتواند انجام بدهد. »
فرصتی برای شناختن مردم توسط مسئولان
حماسه نهم دیماه از نگاه رهبر معظم انقلاب، فرصتی برای شناختن مردم توسط مسئولان و دستاندرکاران است. ایشان از مسئولان میخواهند که مردم را اشتباه نگیرند و با همه وجود برای آنها کار و تلاش کنند: «اگر میخواهید حرف مردم را بفهمید، گوش کنید ببینید اینها چه میگویند. مردم آن کسانی هستند که بعد از آنکه یک تعدادی اغتشاشگر وارد میدان میشوند، اگر هم اعتراضی داشتند، به مجردی که میبینند شعار اغتشاشگر را، خودشان را کنار میکشند. بعد در روز نهم دی میآیند در میدان شعار خودشان را میدهند. مردم اینها هستند؛ اشتباهی نگیرند مردم را. مردم را با شعارهایشان، با حرفهایشان بشناسند و برای مردم کار کنند؛ مُخلِصاً لِلّهِ و لِوَجهِهِ الکَریم...» (بیانات در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش؛ ١٩ بهمن ١٣٩٦)
روزِ غیرت و تبدیل تهدید به فرصت
مقام معظم رهبری تاکید دارند که در جریان حادثه نهم دی، غیرت مردم به میدان آمد تا یک تهدید را به فرصت تبدیل کند: «...حادثه نهم دی سال ۸۸ هم همین جور است؛ آنجا هم یک تهدید بزرگی راه افتاد، چند ماه هم طول کشید اما غیرت مردم روز نهم دی به میدان آمد و آن حادثه را از بین برد، بلکه آثار سوء را هم از بین برد، آن تهدید را تبدیل کرد به فرصت. این یک نکته که عامل اصلی این پیروزیها، این موفقیتها، این تبدیلشدن تهدیدها به فرصت، غیرت دینی مردم بوده؛ این را بایستی حفظ کرد.» (بیانات در ارتباط تصویری با مردم قم؛ ١٩ دی ١٤٠٠)
حماسهای با قهرمانیِ مردم
قهرمان واقعی در همه حماسهها و حوادثی همچون نهم دی از نگاه رهبر انقلاب، «مردم» هستند: «مردم در همه این دورانها قهرمان اصلی ماجرا و سرگذشت انقلاب بودهاند. این راهپیماییهای عظیم، این حضور مردمی عظیم، این حضور در جبهههای دفاع مقدس در طول هشت سال و در بقیه جبههها، این راهپیماییها و تظاهرات انقلابی، بیستودوم بهمن، روز قدس، حوادثی مثل بیستوسوم تیر، مثل نهم دی؛ اینها چیزهای عجیبی است؛ در همه اینها این ملت است که توانسته [شگفتی بیافریند]؛ یادمان باشد اینها را؛ و امروز روی این حساب کنیم، عبرت بگیریم، درس بگیریم که با این ملت چگونه میشود رفتار کرد، چگونه باید رفتار کرد.» (بیانات در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیأت دولت؛ ٨ شهریور ١٤٠١)
نهم دی؛ تمامکننده حجت
حرکت بزرگ نهم دیماه بنا به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب، حجت را بر همه تمام کرد تا بدانند که حرکت مردم ایران اسلامی در کدام جهت است: «مسئولین کشور بحمداللّه چشمشان هم باز است، میبینند؛ میبینند مردم در چه جهتی دارند حرکت میکنند. حجت بر همه تمام شده است. حرکت عظیم روز چهارشنبه نهم دیماه حجت را بر همه تمام کرد. مسئولین قوه مجریه، مسئولین قوه مقننه، مسئولین قوه قضاییه، دستگاههای گوناگون، همه میدانند که مردم در صحنهاند و چه میخواهند. دستگاهها باید وظایفشان را انجام بدهند؛ هم وظایفشان در مقابل آدم مفسد و اغتشاشگر و ضدانقلاب و ضدامنیت و اینها، هم وظایفشان در زمینه اداره کشور.» (بیانات در دیدار مردم قم؛ ١٩ دی ١٣٨٨)
ایشان در بخش دیگری از بیاناتشان در همان دیدار میفرمایند: «در شرایط فتنه، کار دشوارتر است؛ تشخیص دشوارتر است. البته خدای متعال حجت را همیشه تمام میکند؛ هیچ وقت نمیگذارد مردم از خدای متعال طلبکار باشند و بگویند تو حجت را برای ما تمام نکردی، راهنما نفرستادی، ما از این جهت گمراه شدیم. در قرآن مکرر این معنا ذکر شده است. دست اشاره الهی همه جا قابل دیدن است؛ منتها چشم باز میخواهد. اگر چشم را باز نکردیم، هلال شب اول ماه را هم نخواهیم دید؛ اما هلال هست. باید چشم باز کنیم، باید نگاه کنیم، دقت کنیم، از همه امکاناتمان استفاده کنیم تا این حقیقت را که خدا در مقابل ما قرار داده است، ببینیم.»
آخرین ضربه در نهم دی
رهبر معظم انقلاب اسلامی از حماسه نهم دی ١٣٨٨ با عنوان قویترین و آخرین ضربهای یاد میکنند که توسط مردم و در ماجرای فتنه بر پیکر بدخواهان و دشمنان وارد شد: «قویترین و آخرین ضربه را ملت در روز نهم دی و بیستودوی بهمن وارد کرد. کار ملت ایران در بیستودوم بهمن، کار عظیمی بود؛ نُه دی هم همین جور. یکپارچگی ملت آشکار شد. همه کسانی که در عرصه سیاسی به هر نامزدی رأی داده بودند، وقتی دیدند دشمن در صحنه است، وقتی فهمیدند اهداف پلید دشمن چیست، نسبت به آن کسانی که قبلا به آنها خوشبین هم بودند، تجدیدنظر کردند؛ فهمیدند که راه انقلاب این است، صراط مستقیم این است. (بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی؛ یکم فروردین ١٣٨٩)
حرکت بدون فراخوان
حرکت و حماسه نهم دی از آن جهت اهمیت دارد که براساس بیانات رهبر معظم انقلاب به صورت خودجوش و بدون فراخوان عمومی اتفاق افتاده است: «راز ماندگاری این انقلاب، اتکای به ایمانهاست؛ اتکای به خداست. لذا شما میبینید آن روزی که توده عظیم مردم در سرتاسر کشور احساس کنند که دشمنیای متوجه انقلاب است، احساس کنند که دشمنیِ جدیای وجود دارد، بدون فراخوان حرکت میکنند میآیند. روز نهم دی شما دیدید در این کشور چه اتفاقی افتاد و چه حادثهای پیش آمد. دشمنان انقلاب که همیشه سعی میکنند راهپیماییهای میلیونی را بگویند چند هزار نفر آمدهاند -تحقیر کنند، کوچک کنند- اعتراف کردند و گفتند در طول این بیست سال، هیچ حرکت مردمیای به این عظمت در ایران اتفاق نیفتاده است؛ این را نوشتند و گفتند. آن کسانی که سعی در کتمان حقایق درباره جمهوری اسلامی دارند، این را گفتند. علت چیست؟ علت این است که مردم وقتی احساس میکنند دشمن در مقابل نظام اسلامی ایستاده است، میآیند توی میدان. این حرکتِ ایمانی است، این حرکتِ قلبی است؛ این چیزی است که انگیزه خدایی در آن وجود دارد؛ دست قدرت خداست، دست اراده الهی است؛ این چیزها دست من و امثال من نیست. دلها دست خداست. (بیانات در دیدار فرمانده و پرسنل نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران؛ ١٩ بهمن ١٣٨٨)
حماسه خیرهکننده
حضرت آیت الله خامنهای (مدظلهالعالی) حماسه نهم دی را به حدی عظیم میدانند که چشم جهانیان را به خود خیره کرد: «شما دیدید فتنهای به وجود آمد، کارهایی شد، تلاشهایی شد، آمریکا از فتنهگران دفاع کرد، انگلیس دفاع کرد، قدرتهای غربی دفاع کردند، منافقین دفاع کردند، سلطنتطلبها دفاع کردند؛ نتیجه چه شد؟ نتیجه این شد که در مقابل همه این اتحاد و اتفاق نامیمون، مردم عزیز ما، ملت بزرگ ما در روز نهم دی، در روز بیستودوی بهمن، آنچنان عظمتی از خودشان نشان دادند که دنیا را خیره کرد.» (خطبههای نماز جمعه تهران در حرم امام خمینی (ره)؛ ١٤ خرداد ١٣٨٩)
ضرورت یادآوری نهم دیماه به رسم قرآن
مقام معظم رهبری بر ضرورت یادآوری همیشگی ایامالله و حماسههایی همچون نهم دی تاکید دارند و آن را راه و رسم قرآن کریم میدانند: «روز سیزدهم آبان، روز نوزدهم دی، روز نهم دی، روز بیستونهم بهمن ــ قضیه تبریزــ روز تشییع شهید سلیمانی، روز تشییع شهید حُججی، اینها همه ایامالله هستند؛ اینها را میخواهند کتمان کنند... این درست نقطه مقابل قرآن است؛ قرآن ما را به یاد و ذکر اینگونه حوادث امر میکند: وَ اذکُر فِی الکِتابِ مَریَمَ اِذِ انتَبَذَت مِن اَهلِها مَکاناً شَرقیّا؛ حادثه مهم [حضرت] مریم نباید فراموش بشود؛ این باید در تاریخ بماند. وَ اذکُر فِی الکِتابِ اِبراهیم... وَ اذکُر فِی الکِتابِ موسی... وَ اذکُر عَبدَنا اَیّوب... وَ اذکُر عَبدَنا داودَ ذَا الاَید... وَ اذکُر اَخا عادٍ اِذ اَنذَرَ قَومَهُ بِالاَحقاف؛ شاید ده مورد یا بیشتر در قرآن این جوری دارد: وَ اذکُر، وَ اذکُر. (بیانات در دیدار مردم قم؛ ١٩ دی ١٤٠١)
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: حماسه 9 دی مقام معظم رهبری رژیم صهیونیستی آمريكا جنگ غزه شهید القدس بیانات در دیدار مردم قم رهبر معظم انقلاب مقام معظم رهبری استمرار انقلاب انقلاب اسلامی حضرت آیت الله ایران اسلامی روز نهم دی مدظله العالی حماسه نهم دی سوم انقلاب وارد میدان نهم دی ماه ملت ایران نوزدهم دی نهم دی آزمون ها خامنه ای هم همین سال ۸۸
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۰۱۹۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
موسی عصمتی؛ شاعر روشندل: رسانه ملی با «سرزمین شعر» حرکت نویی را آغاز کرد
شعر عصمتی که در وصف پدر کارگرش سروده شده بود، از همان قسمت آغازین برنامه سرزمین شعر مورد توجه مردم قرار گرفت و تا هماکنون بارها و بارها در صفحات مختلف مجازی بازنشر شده است. به بهانه اتمام مسابقه سرزمین شعر از قاب شبکه چهارم تلویزیون و استقبال از شعر این شاعر با او گفتوگویی ترتیب دادیم تا درباره تجربه سرزمین شعر با او گپ و گفت کنیم.
نظرتان درباره برنامه سرزمین شعر چیست؟
من فکر میکنم سرزمین شعر یک اتفاق مبارک نه فقط برای ایران، بلکه برای جامعه فارسیزبانان بود. چون شاعرانی که توسط سرگروهها انتخاب شده بودند و با هم رقابت میکردند، فقط شامل جغرافیای ایران نمیشد. در این برنامه ما دوستان افغانستانی داشتیم که شعرهای بسیار خوبی هم خواندند. از این جهت فکر میکنم سرزمین شعر اتفاق مثبتی در جغرافیای زبان فارسی بود و بینندگان زیادی هم در میان فارسیزبانان داشت. در کنار بازتاب مردمی و بازخوردی که بین مردم داشت، دیگر کار ارزشمند این برنامه آوردن شعر به رسانه و آشتی دوباره رسانه با شعر بود. البته رسانه قبلا هم به شعر میپرداخت ولی به این اندازه و وسعت و جدیت اتفاق نیفتاده بود. ضمن اینکه توجه به رأی و نظر مردم، واقعا اتفاق مهمی بود. اینکه مردم شعرها را بشنوند و خودشان آنها را داوری کنند، در حوزه شعر اتفاق نیفتاده بود. مردم شعرها را میشنیدند، فکر میکردند، به شعرها و شاعرانشان امتیاز میدادند و میدیدند که نظرشان با داور یکی است یا نه؟ چه بسا نوجوانها و جوانهایی که با دیدن سرزمین شعر و شرکت در مسابقه مردمی و فرستادن رأی و نظرشان، نگاه جدیتری به شعر پیدا کردند و خودشان هم وارد فضای شعر شدند.
شعر شما در شبکههای اجتماعی مورد اقبال واقع شد، چه بازخوردهایی دریافت کردید؟
بازخوردها واقعا خیلی زیاد بود. در جمع شاعران مورد لطف قرار میگرفتم و بسیاری نیز با تماسها و پیامهای شخصی به من ابراز لطف میکردند. مخصوصا که این شعر درباره پدرم بود و شنیدنش برای خیلیها خوشایند بود. این شعر هم درباره پدر بود، هم درباره کارگر و کارگری و هم درباره مسائل اجتماعی. از زاویه متفاوتی به کارگر و پدر و زندگی اجتماعی پرداخته بود و این برای مردم خیلی جذاب بود. به همین خاطر اظهار لطفهای فراوانی دریافت کردم و برای خودم هم جالب بود که نسبت به شعرهای دیگرم تا این حد مورد توجه قرار بگیرد. میتوانم بگویم پیش از این سابقه نداشته است که شعر من تا این حد شنیده شود.
شما سالها است که شعر میگویید؛ شاید بیش از بیست سال. یعنی پیش از سرزمین شعر نشده بود که شعرتان با چنین اقبالی در میان مخاطبان مواجه شود؟
واقعا تا به حال سابقه نداشته است که یکی از اشعار من تا این حد دیده و شنیده شود. سرزمین شعر در این اتفاق نقش اصلی را داشت و واقعا به شنیدن شدن شعرها کمک کرد. من این شعر را چهار سال پیش سروده بودم ولی تا حالا اینقدر دیده نشده بود. در بعضی شب شعرها و مراسمها خوانده شده بود ولی بازخوردهای محدودی داشت. وقتی که مقیاس شنوندگان وسیع میشود، طبیعتا بازخوردها هم زیاد میشود. سرزمین شعر همان قابی بود که توانست شعر را دوباره به دل مردم ببرد. هم مخاطب از شنیدن شعرهای تازه و معاصر زبان فارسی لذت برد و هم شاعران فرصتی یافتند برای اینکه شعرشان را به گوش مردم برسانند. در حالی که تیراژ کتابهای شعر به پانصد تا و هزار تا رسیده و همانها هم اغلب در گوشه کتابخانهها و فروشگاهها خاک میخورند، شعرهایی که در سرزمین شعر خوانده شدند صدها هزار بار فقط در شبکههای اجتماعی دیده شدند. این جدا از مخاطب خود تلویزیون است که طبیعتا تعداد نامشخص و زیادی دارد. به خاطر همین من فکر میکنم رسانه ملی با سرزمین شعر یک حرکت نو را شروع کرد و یک گام رو به جلو برداشت که قطعا با تداوم این برنامهها روی آینده شعری جامعه فارسیزبانان هم تأثرات زیادی خواهد داشت.
شما معلم هستید و دانشآموزانتان هم نابینا هستند. حضورتان در سرزمین شعر بین شاگردها هم بازخوردی داشت؟
بله آنها هم شنیده بودند. همین امروز من کلاس داشتم و جالب اینکه اولین حضورم در این کلاس بود. وقتی وارد شدم و با بچهها آشنا شدم، از من اجازه خواستند که این شعر را سر کلاس پخش کنند. فیلم شعرخوانی را توی فلش داشتند و همانجا در کلاس شعرخوانی را پخش کردند. میگفتند که ما این شعرخوانی را بارها و بارها در فضای مجازی شنیدهایم و ارتباط خوبی با آن برقرار کرده بودند. با توجه به اینکه تعدادی از این بچهها شهرستانی هستند، برایم جالب بود که این شعر حتی در کانالهای مجازی شهرهای خودشان هم پخش شده بود. این نشان میدهد که یک برنامه خوب تا چه حد میتواند مورد توجه قرار بگیرد و چطور همه مردم در شهرهای مختلف از آن استفاده میکنند.
جالب است که حتی بچههای نابینا هم سرزمین شعر را دیده و شنیدهاند. یعنی مخاطبان این برنامه بسیار گسترده و متنوع بوده است.
بله. این شعر در جامعه نابینا هم به خوبی شنیده شده بود. اتفاقا جامعه نابینایان با رسانه، رادیو و تلویزیون، بیشتر ارتباط دارند. بخشی از تلویزیون شنیداری است و رادیو هم که همیشه مونس نابینایان بوده است. در صفحات مجازی و پیامرسانهای مختلف هم با استفاده از نرمافزارهای صفحهخوان، این شعر را شنیده بودند. حتی میتوانم بگویم نابینایان زودتر از افراد عادی با سرزمین شعر ارتباط برقرار کرده بودند. چون نابینایان ارتباط بیشتری با رسانه دارند، زودتر از سایر مردم جذب سرزمین شعر شده بودند.
میشود گفت که صداوسیما پیش از سرزمین شعر، در حوزه شعر و ادبیات و برنامهسازی برای در این حوزهها، به جامعه نابینایان بیتوجهی کرده است؟ این را از این جهت میپرسم که سر و کار جامعه نابینایان بیشتر از متن، با صدا است.
بالاخره شعر قبل از این هم به شکلهای مختلف، مثل برنامه مشاعره، در تلویزیون بود. گاهی اگر شب شعری را بازتاب میداد، آنها هم میشنیدند. مشخصا نمیتوانم بگویم صداوسیما کوتاهی کرده است. ما الآن اطلاع داریم که برنامه «شش نقطه» در شبکه استانی تهران برای بچههای نابینا پخش میشود و استقبال خوبی هم از آن شده است. منتها صداوسیما با سرزمین شعر کمک بیشتری کرد به پاشاندن بذر شعر و ادب در دل مردم و به تبع آن در دل جامعه نابینایان. قابل انکار نیست که در عصر جدید شعر حضور کمتری در میان مردم دارد و هنرها و جذابیتهای دیگر جای شعر را تا حدودی پر کردهاند. این در حالی است که قبلا شعر همه چیز مردم بود؛ یعنی هم رسانه بود، هم داستان بود، هم سینما بود، هم آموزش و پرورش بود. بزرگ خانواده شاهنامه را میآورد، بچهها آن را میشنیدند و انگار یک سریال تاریخی را در خانه خودشان تجربه میکردند. شعر پیش از این همه جلوههای زندگی مدرن را به خانوادههای ایرانی میبرد، ولی الآن با توجه به پیشرفت صنعت و دغدغههایی که هست، مردم کمتر فرصت پیدا میکنند که مطالعه کنند و شاید آن حوصله و وقت گذشته را نداشته باشند. به همین خاطر تلویزیون راحتتر میتواند شعر را به خانههای مردم بیاورد. کاری که سرزمین شعر انجام داد و این اتفاق مبارک و بزرگی را رقم زد. من فکر میکنم سرزمین شعر میتواند در قشر نوجوان و دانشآموز ما بسیار موثر باشد. همانطور که دانشآموزان من تکههای این برنامه را دیده بودند و برایشان جالب بود، چه بسا کسانی باشند که احساس کنند استعداد شعر را دارند و بعد از سرزمین شعر به نوشتن رو بیاورند.
به عنوان سوال آخر، به نظرسنجی و آرای مردمی بازگردیم. از شما در قسمت آخر سرزمین شعر به عنوان برگزیده مردمی این مسابقه تقدیر شد. به نظرتان این اتفاق چقدر به نزدیک شدن مردم و شعر کمک خواهد کرد؟
بله. با توجه به بازدید گستردهای که شعر من داشت و ارتباط خیلی خوبی که مخاطب با این شعر برقرار کرد، توانستم جایزه مردمی سرزمین شعر را کسب کنم و خوشحالم که شعرم مورد توجه مردم قرار گرفته است. پیشتر گفتم که داوری مردم و دخالت آنان در انتخاب شاعر برگزیده، اتفاق خیلی خوبی بود. این اتفاق باعث شد کسانی که پای تلویزیون مینشینند با معیارهای خاص خودشان شعرها را بسنجد و به موازات داوران آنها هم شاعران مورد نظر خودشان را انتخاب کنند. فکر میکنم این اتفاق در فصلهای بعدی سرزمین شعر رونق بیشتری خواهد داشت و اتفاقات بهتری هم خواهد افتاد. آرای مردمی به شاعران کمک میکند که بدانند سلیقه و ذائقه مردم چه حال و هوایی دارد و اگر بخواهند شعرشان مورد توجه مردم هم قرار بگیرد، چه ویژگیهایی باید داشته باشد. یعنی هم سلیقه ادبی مردم را بالاتر خواهد برد، هم به شاعران نکات و درسهایی خواهد آموخت.